شکر از منظر آیات قرآن
رئيس ستاد اقامه نماز اهواز:
تأكيد خداوند به شكرگذاری، به دليل پرورش انسانها در مكتب عالی است
گروه اجتماعی: خداوند نيازمند شكر ما بندگان نيست و اگر دستور به شكرگذاری میدهد به دليل پرورش انسانها در يك مكتب عالی تربيتی است. در اين ميان نتيجه شكر و كفران نعمت الهی متوجه خود انسان است.
حجتالاسلام «جوادچاوشی» رئيس ستاد اقامه نماز اهواز در گفتو گو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه خوزستان، اظهار كرد: شكر دارای سه مرحله است؛ مرحله اول تفكر و انديشه در مقام نعمتدهنده است. بايد بدانيم كه بخشنده نعمت كيست و چه صفاتی دارد. مرحله دوم شكر لسانی است. بنده خدا را به زبان شكر میكند و بخاطر نعمتهايش او را سپاس میگويد. مرحله سوم شكر عملی است. شكر عملی بالاتر از شكر لسانی است.
وی افزود: در شكر لسانی انسان فقط با زبان از خدای خود تشكر میكند، اما در شكر عملی نه تنها با زبان بلكه با عمل از خدا تشكر میكند كه اين بهترين و كاملترين نوع شكر است.
رئيس ستاد اقامه نماز اهواز ادامه داد: شكر عملی اين است نعمتی را كه خداوند متعال به ما ارزانی داشته، در همان راهی استفاده كنيم كه رضای خدا در آن است. خداوند سبحان در آيات متعددی فرموده كه شكرگذاران قليل و محدودند، زيرا اكثر انسانها شكر عملی انجام نمیدهند و به شكر لسانی قانع هستند و آن را كافی میدانند.
جوادچاوشی تصريح كرد: خداوند به دليل نبود شكرگذاری صحيح و كامل بندگان خود، نعمت را از آنها سلب میكند اما رحمت و لطف خود را از آنها سلب نمیكند. لذا هر لحظه بنده ناسپاس خداوند میتواند از كرده خود اظهار پشيمانی كند و شكرگزار نعمتهای خداوند باشد.
وی افزود: خداوند نيازمند شكر ما نيست و اگر دستور به شكرگذاری میدهد به دليل پرورش انسانها در يك مكتب عالی تربيتی است. نتيجه شكر و كفران نعمت الهی متوجه خود انسان است.
جوادچاوشی گفت: در سوره مباركه 40 سوره نمل «هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی لِیَبْلُوَنِی أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَمَنْ شَكَرَ فَإِنَّما یَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّی غَنِیٌّ كَرِيمٌ» حضرتسليمان(ع) وقتی تخـت بلقيس را نزد خـود ديد، گفت: اين از فضل پـروردگار من است تا آزمايشم كند كه آيا شاكرم يا ناسپاس. كسی كه شاكر باشد به نفع خودش است و كسی كه ناسپاس باشد، پس پروردگار من بینياز است يعنی، ناسپاس به خودش ضرر میزند. همچنين بنا به نص آيه 172 سوره مباركه بقره شكرخداوند لازمه عبادت و پرستش خداوند است؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُلُواْ مِن طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُواْ لِلّهِ إِن كُنتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ »،«اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از نعمتهاى پاكيزهاى كه به شما روزى دادهايم بخوريد و شكر خدا را به جاى آوريد. اگر فقط او را پرستش مىكنيد»
وی ادامه داد:آيه 147 سوره ی نساء شكر و ايمان را مانع عذاب قلمداد كرده و میفرمايد: «مَا یَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا»،«اگر شكر گزاريد و ايمان آوريد، خداوند میخواهد با عذاب شما چه كند؟ در حالى كه خداوند همواره حقّ شناس داناست.»
رئيس ستاد اقامه نماز اهواز افزود: نكته زيبای اين آيه اين است كه خداوند هم خود را شاكر میداند. يعنی خداوند هم شاكر بندگان است. شكر خدا نسبت به بندگان اين است كه اعمال خوب آنها را ضايع نمیكند و بسيار حقشناس است. همچنين سنّت خداوند بر آن است كه شكر را وسيله ازدياد نعمت قرار داده و اين سنّت را قاطعانه اعلام كرده است؛ «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِیْدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِى لَشَدِيدٌ»،«و (نيز به يادآور) هنگامى كه پروردگارتان اعلام فرمود: همانا اگر شكر كنيد، قطعاً شما را مىافزايم، و اگر كفران كنيد البته عذاب من سخت است؛ آيه هفت سوره ابراهيم.»
جواد چاوشی افزود: از آن جايی كه امور دنيوی تنها از راه اسباب و واسطهها انجام میشود و خداوند نعمتهای خود را از راه واسطه در اختيار بندگان قرار میدهد. به همين خاطر بايد همان گونه كه از نعمت و دهنده اصلی تشكر كنيم از واسطههای فيض نيز تشكر كنيم. در قرآن اين مطلب از راههای مختلف به بندگان گوشزد شده است.
وی ادامه داد: اينكه خداوند در قرآن میفرمايد: «ان اشكر لی و لوالديك» از من و پدر و مادرت تشكر كن (لقمان آيه14) به اين معناست كه پدر و مادر به عنوان واسطه نعمت بايد مورد تكريم و احترام قرارگرفته و از ايشان به جهت نعمت وجود و تربيت و مربی بودن تشكر و سپاس شود. انسانی كه واسطه نعمت را با چشم میبيند و تشكر نمیكند، چگونه از خداوندی كه با چشم نمیبيند تشكر خواهد كرد؟
رئيس ستاد اقامه نماز اهواز افزود: تشكر و قدردانی از كسانی كه وسيله نعمتی برای انسان هستند نيز شعبهای از شكر خداست، چنان كه امامسجاد(ع) میفرمايد: «روز قيامت خداوند متعال به بعضی از بندگانش میگويد: «آيا شكر فلان كس را بجای آوردی؟ عرض میكند: پروردگارا! من شكر تو را به جای آوردم، خداوند میفرمايد: چون شكر او را بجا نياوردی شكر مرا هم بجا نياوردهای! سپس افزود: «اشكر كم الله اشكر كم للناس؛ شكرگذارترين شما در پيشگاه خدا كسی است كه از نعمتها و زحمات مردم بيشترين قدردانی و شكرگذاری را به عمل آورد.»