جواد چاوشی - کاشف

 
گروه اجتماعی: هيچ چيزی مقدم بر توحيد نيست. مهم‌ترين اصل تربيتی فرزندان از ديدگاه قرآن كريم نيز توحيد و عبادت خداوند است. اين دو مورد، رمز موفقيت ديگر مسائل تربيتی هستند و بدون آن‌ هر چه تلاش كنيم بی‌نتيجه خواهد بود.

حجت‌الاسلام «جواد چاوشی»، رييس ستاد اقامه نماز اهواز، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا) شعبه خوزستان، اظهار كرد: اگر تربيت همراه با توحيد و خداپرستی نباشد ارزشی نداشته و تأثير نخواهد داشت. خداوند در سوره لقمان ‌آيه 15 خط قرمز اطاعت از پدر و مادر را فقط توحيد می‌داند، يعنی اگر پدر و مادر كه اين همه احترام آن‌ها واجب شمرده شده و بايد از همه دستورات آن‌ها اطاعت كرد، در جايی كه به ما اطاعت غيرخدا را توصيه كنند، حق نافرمانی داريم و نبايد اطاعت كنيم.

به گفته چاوشی، خانواده مهم‌ترين محل تربيت و امر به معروف و نهی از منكر و اشاعه فرهنگ عبادت و نماز است. خداوند در اين ‌آيه همزمان به چند نكته اشاره دارد كه حائز اهميت است. خانواده مقدم‌ترين محل برای امر به معروف و نهی از منكر است. آن‌جا كه می‌فرمود «و امر و اهلك» يعنی خود انسان و خانواده مقدم بر همه افراد جامعه است.

وی افزود: همه پدر و مادرها حتی كسانی كه وقت خود را بيشتر در خارج از منزل به سر می‌برند، نسبت به تربيت خانواده وظيفه دارند. در آيه 132 سوره «طه» خداوند به حضرت محمد(ص) كه بيشتر وقت او متعلق به مردم بود دستور می‌هد كه به عنوان يكی از مسائل مهم تربيتی، خانواده و فرزندان خود را به نماز خواندن دستور دهد.

رييس ستاد اقامه نماز اهواز، تصريح كرد: فقط گفتن اين مطلب كه نماز خوب است كافی نيست بلكه خداوند می‌گويد دستوری بگو، امر كن. پس عدم حضور در منزل تكليف را از انسان ساقط نمی‌كند. در راه اين عمل، صبوری لازم است يعنی هر مقدار بگويی كم است اگر ‌آن‌ها انجام ندادند دلسرد نشو، آن‌قدر بگو تا نتيجه بگيری. با ملايمت و صبوری خانواده خود را تشويق به نماز خواندن بكنيم و تا حصول نتيجه دلسرد و پشيمان نشويم.

وی در پاسخ به اين‌كه چرا از تمام تكاليف دينی خداوند به نماز اشاره می‌كند، گفت: اين يك مسئله جدی است. خداوند در سوره ذاريات ‌آيه 56 می‌فرمايد: «ما خلقت الجن والانس الا ليعبدون»، هدف خلقت عبادت است پس بايد همه در همان مسير حركت كنيم. نقطه‌ اوج عبادت در نماز متجلی است.

چاوشی با اشاره به جايگاه تربيت پدر و مادر اظهار كرد: پدر و مادر بايستی خود از قبل تربيت شده باشند و از لحاظ اخلاقی خودساخته باشند. نمی‌توانيم به فرزندان دستور تربيتی و اخلاقی بدهيم حال آن كه خود عامل نباشيم. بايد مطالعه كافی در امر تربيت اسلامی داشته باشيم، در اين ميان از مشاوران آگاه و آشنا به مسائل دينی و تربيت اسلامی كمك گرفته و الگوهای موفق و مناسب را با تمثيل و داستان به فرزندانمان ارائه كنيم. همچنين عاقبت افرادی كه با تربيت بيگانه بوده را به فرزندان ارائه كنيم.

رييس ستاد اقامه نماز اهواز، تصريح كرد: تشويق و تنبيه يكی از راه‌های تربيت و شكل دادن به فرزندان است. بدون تشويق و تنبيه انسان‌ها بی‌انگيزه‌اند. برای انجام كارهای مهمی كه از فرزندان می‌خواهيم بايد سيستم تشويق و تنبيه داشته باشيم. خداوند متعال برای هدايت بشر نيز سيستم تشويق و تنبيه دارد، بهشت و جهنم جزای خداوند به بندگان است. پس ما هم برای هدايت و تربيت فرزندان از اين نكته‌ قرآنی و حكمت خداوند استفاده كنيم.

چاوشی افزود: برای تشويق و تنبيه رعايت اين نكات توصيه می‌شود، قبل از هر عمل به فرزند عواقب كارهايشان را گوشزد كنيم. اگر فرزند قبل از انجام يا عدم انجام يك كار نداند چه چيزی در انتظار اوست ميل و اراده پيدا نمی‌كند. خداوند هم به بندگان قبل از عمل می‌گويد اگر كار بد و گناه كردی جهنم و اگر كار خوب و ثواب كردی بهشت.

وی ادامه داد: ديگر اين‌كه تشويق و تنبيه متناسب با عمل باشد نه كمتر و نه بيشتر، دارای قاعده باشد و دچار افراط و تفريط نشويم. برای يك كار كوچك جايزه بزرگ ندهيم و برای يك خطای كوچك تنبيه زياد نكنيم. تنبيه بدنی ممنوع است و فقط در روايات برای نماز مجاز به تنبيه هستيم و آن هم با رعايت ضوابط و شرايط. بدقولی و عهدشكنی نكنيم، هر مقدار و اندازه كه برای تشويق و تنبيه وعده كرديم همان‌طور عمل كنيم.

رييس ستاد اقامه نماز اهواز، گفت: خداوند در آيه شش سوره «تحريم»، داشتن ايمان و دين را كافی ندانسته بلكه حفظ آن را مهم‌تر می‌داند و پس از حفظ ايمان و اخلاق شخصی خود مأمور و موظف به حفظ ايمان و اخلاق خانواده خود هستيم كه اين كار ميسر نمی‌شود مگر با حفظ تقوی و گناه نكردن.

وی ادامه داد: برای ورود فرزندان به اتاق پدر و مادر در قرآن سوره «نور» آ‌يه 58 ضوابطی تعيين شده است. پس چگونه می‌توان با داشتن ماهواره و ديدن فيلم‌های غيراخلاقی فرزندان خود را تربيت دينی و اسلامی كرد. در اين ميان رعايت بر اساس آيات 58 و 59 سوره «نور» آمده كه فرزندان حق ندارند پدر و مادر خود را با هر پوششی ببينند، پس چگونه در برخی رفت و آمدهای فاميلی هركسی با هر پوششی ظاهر می‌شود.

چاوشی افزود: در آيه 6 سوره «تحريم» كيفر رها كردن و عدم توجه به دين و ايمان خانواده و نزديكان، هيزم ‌آتش دوزخ شدن است، نه اين‌كه ما در آتش می‌سوزيم بلكه هيزم آتش جهنم خواهيم بود. در كتاب اصول كافی جلد 2 صفحه 211 روايتی از امام صادق(ع) آمده كه راوی نزد ايشان رسيد و عرض كرد: من خانواده‌ای دارم كه از من حرف‌شنوی دارند آيا آنان را به ولايت فرا بخوانم؟ امام صادق(ع) فرمودند: بله و آ‌يه 6 سوره تحريم را تلاوت كرد.

رييس ستاد اقامه نماز اهواز، بيان كرد: از جمله حقوقی كه فرزندان بر گردن پدر و مادر دارند و از جمله مسائلی كه در تربيت فرزندان بسيار مهم و حائز اهميت است می‌توان به اين مسائل اشاره كرد كه امام سجاد(ع) نيز در كتاب تحف‌العقول صفحه 270 به بعضی از آن‌ها اشاره می‌كنند. يكی از اين موارد مهم، داشتن نام نيكو و اسم پسنديده است. نام‌های سبك و زشت و بی‌معنی در روح افراد تأثير می‌گذارد همان‌طور كه اسامی زيبا و پرمعنا و افراد شايسته كه تأثير مثبت بر روح فرزند می‌گذارد. ديگر اين‌كه با دادن شخصيت و احترام می‌توانيم فرزندانمان را از انجام گناه و خطا مصون كنيم. ديگر اين‌كه در اسلام به مسئله ورزش (شنا، تيراندازی و اسب‌سواری) بسيار تأكيد شده است. يكی از راه‌های جلوگيری از گناه، ورزش است.

وی خاطرنشان كرد: تعليم يكی ديگر از حقوقی است كه فرزندان بر پدر و مادر دارند. علم‌آموزی و فراگيری علم امری ضروری است. اگر كسی جاهل باشد چطور می‌تواند به وظيفه خود عمل كند. اصل مهم در انجام اعمال، داشتن علم و آگاهی است. همچنين پدر و مادر بايد در طول روز با فرزندان خود و با شيوه بچه‌گانه بازی كنند، در بازی می‌توان آموزش داد و به نقايص پی‌برد. در بازی می‌توان محبت كرد‌ و به فرزند نزديك شد تا او را بهتر درك كرد.